De Babel Architectuurprijs 2018 is gewonnen door de Amsterdamse architect Bjarne Mastenbroek voor zijn ontwerp van de ‘skewed stolp’ in Jisp. Met behoud van het karakteristieke beeld heeft architectenbureau SeARCH een oude boerderij tot een modern en comfortabel woonhuis getransformeerd.

Eerder dit jaar nomineerde het Zaans architectuurplatform Babel negen bijzondere gebouwen. De onafhankelijke jury onder voorzitterschap van architect Hans van Heeswijk koos unaniem voor de stolp. “Bij de andere inzendingen hebben we beslist goede ideeën gezien, maar vertoonde de uitvoering te vaak tekortkomingen.”

Niet alleen is volgens de jury het idee voor de stolp goed. De opgave past bij de stijl van SeArch, aldus Van Heeswijk. “De architect is door de particuliere opdrachtgever niet gevraagd een iconisch ontwerp te leveren, maar om een boerderij in te passen in zijn omgeving.” Bjarne Mastenbroek heeft, zo zegt de juryvoorzitter, vervolgens in materialen, details en zichtlijnen een voorbeeldige uitwerking gerealiseerd. Verder heeft de jury waardering voor de zekere eigenwijsheid in het ontwerp. “De ruimtelijkheid van de woning is bijzonder. Het gebouw heeft bijvoorbeeld twee trappen. Daardoor ontstaat een ruimtelijk circuit en krijgt de woning nog meer kwaliteit. Kortom: alles is goed.”

Tijdens de beoordeling van de negen genomineerde gebouwen is bij de jury bezorgdheid ontstaan over de kwaliteit van de openbare ruimte in Zaanstad. “De gemeente moet veel meer verantwoordelijkheid nemen voor het publieke domein”, aldus de jury. Zo ontbeert het gebied rond de Zaandijkerkerk en brouwerij Hoop in Zaandijk nog teveel samenhang en kwaliteit. Soortgelijke zorgen heeft de jury bij het onlangs aan een ontwikkelaar verkochte Hembrugterrein. “Als daar de samenhang, de routing en het parkeren niet gestructureerd wordt opgelost, dan wordt het hele gebied straks een teleurstelling.”

De Babel Architectuurprijs 2018- een ontwerpstudie voor een mijmerplek aan de Zaan- is vrijdagmiddag door Rob Berkhout, locoburgemeester van Wormerland overhandigd aan de architect. Met de uitreiking van de Babel Architectuurprijsvraag 2018 wil Babel stimuleren dat nog veel meer oudere gebouwen een nieuw leven krijgen. Babel heeft het voornemen de Babel Architectuurprijs in 2020 opnieuw uit te reiken.

Een uitgebreid verslag is te lezen in het online magazine

De oude Honigfabriek in Koog aan de Zaan was op 2 juni, de Zaanse Dag van de Architectuur, de plaats waar kinderen van 7-13 jaar uitgedaagd werden een huis te ontwerpen en te bouwen. Zó bijzonder dat de burgemeester van Zaanstad er wel zou willen wonen. De locatie, de Honigfabriek in Koog aan de Zaan, is een inspirerende locatie, waar de fantasie over het bouwen van je eigen toekomst gestimuleerd werd.

Om 12.00 uur en om 14.30 gingen de kinderen aan het werk. Het begon met een rondleiding van architect Eva Stache door de vroegere Honigfabriek, waarbij de deelnemers konden zien in welke ruimten er vroeger bijvoorbeeld puddingpoeder werd gemaakt.

Daarna inspireerde Robert Leferink (voorzitter van Babel) de kinderen om zich architect te gaan voelen.

De deelnemers werkten in groepjes, waarbij ze werden begeleid door Zaanse architecten.

Van karton, papier en piepschuim – en wat ze daar verder ook maar bij wilden gebruiken – bouwden ze een bijzonder huis.

De burgemeester en zijn vrouw kwamen zelf de prijzen uitreiken.

Ook dit jaar was  AM  de hoofdsponsor van dit evenement.

De afgelopen jaren heeft Babel, Zaans architectuurplatform enthousiast gewerkt aan het leveren van bijdrage aan de ontwikkelingsstrategie van Zaanstad. Aan de kant van de Gemeente hebben wij daarvoor veel belangstelling bewerkt, zowel ambtelijk als bestuurlijk.

Ook de komende vier jaar willen wij onze bijdrage leveren en hebben daarom de vrijheid genomen om een aantal voorstellen te doen richting een nieuw gemeentebestuur. Deze zijn hier te lezen

Hoe Zaan-IJ Amsterdam en Zaandam kan verbinden

Datum: Woensdag 14 februari 2018
Locatie: Proeverij de Koekfabriek, Westzijde 188, 1506 EK Zaandam
Aanvang: 20.00 uur (inloop vanaf 19.30 uur)
Entree: gratis

De gemeenten Amsterdam en Zaanstad stellen een gezamenlijk toekomstplan op voor het gebied ten noorden van de Zaan, het Noordzeekanaal en het IJ. Het toekomstplan richt zich op de bedrijventerreinen Cornelis Douwes in Amsterdam, de Achtersluispolder in Zaanstad en op de Noorder IJ-plas. In dit plan wordt onder meer gekeken naar de mogelijkheid om op deze bedrijventerreinen woonfuncties, bedrijfsfuncties en voorzieningen te mengen. Ook de omliggende gebieden, zoals Hembrugterrein en Poelenburg, komen in beeld. De provincie Noord-Holland onderschrijft deze ontwikkeling.

Maar er ontstaat door dit bestuurlijk enthousiasme wel het belang om zowel de ambities van bestuurders als de beleving op straat verbonden te krijgen. Die bestuurders moeten kunnen uitleggen waarom beide steden langs de noordzijde van het Noordzeekanaal verbinding zoeken. Vervolgens moeten die hogere doelen aannemelijk gemaakt worden voor de inwoners van beide steden, in het bijzonder Zaandam en Amsterdam Noord. Het is namelijk een kostbare en ingrijpende ontwikkeling!

Babel wilde dus graag op zoek naar de mening van het Zaanse publiek over deze ontwikkeling. Ziet men kansen of bedreigingen? Zou het tekort aan woningen hiermee kunnen worden teruggedrongen, zowel in Zaanstad als in Amsterdam?  Moet je door deze ontwikkeling Amsterdam meer toegankelijk maken voor de Zaankanter om van haar voorzieningen te kunnen profiteren?  Zou het voor Zaanstad een aantrekkelijke versterking kunnen zijn als de Achtersluispolder en Poelenburg een voorkant van de stad gaan worden? Allerlei vragen waarop antwoorden gegeven moeten worden.

Om het Zaans publiek te informeren, had Babel op deze avond sprekers uitgenodigd die veel weten over deze ontwikkeling. Zij hebben voor hun gemeente bijgedragen aan deze plannen.

vlnr. B. Vlaanderen, F. Palmboom, A. Beens Gespreksleider L. de Koning

– Arnoud Beens (Gemeente Zaanstad) lichtte het plan ‘ZaanIJ’ toe, een economisch-ruimtelijke verkenning voor de noordelijke oevers van, aaneengesloten, de Voorzaan-Noordzeekanaal-IJ, waarin bouwstenen worden aangedragen voor een ontwikkelingsstrategie;

– Bart Vlaanderen (Gemeente Amsterdam) legde uit wat ‘Havenstad’ moet gaan worden, een enorme transformatie van het westelijk havengebied, waar ZaanIJ onderdeel van is geworden;
– en Frits Palmboom (MAAK.meester Zaanstad) die de ambities vanuit de nota ‘MaakZaanstad’ toelichtte.

Uiteraard kregen bezoekers van de avond de gelegenheid om vragen te stellen of hun mening te geven.

En dat gebeurde! Enkele opmerkelijke vragen/stellingen die werden aangedragen.
– De sprekers droegen aan dat er in de planontwikkeling  veel flexibiliteit zit, om veranderingen in de nabije toekomst het hoofd te kunnen bieden. Dat riep de vraag op wie, bijvoorbeeld, sturend gaat worden in de verhouding wonen/werken? En wanneer moet er gestuurd worden? En door wie, de markt of de overheid?
– Zijn er al locaties aangewezen waar de ‘strategische start’ gemaakt kan worden? De schroothandel zou, door zijn strategische ligging, misschien wel een uitgelezen kans kunnen bieden. Een prachtige zich locatie! En zijn er alternatieven voor de bedrijven die een verhuizing overwegen? Veel bedrijven in de Achtersluispolder zijn voor hun bedrijfsvoering gebonden aan het water. Wordt met die bijzondere omstandigheid elders rekening gehouden?
– Veel vragen over mobiliteit en parkeren. Het standpunt van de sprekers was duidelijk: er moet vroegtijdig geïnvesteerd worden in vervoersmodaliteiten, in het bijzonder in OV! Alleen dan kan de overheid het verantwoorden om beperkingen te stellen aan ruimte voor de auto.

Wethouder Straat stelde zelfs, vanuit de zaal, dat ruimte voor de 2^e auto niet meer vanzelfsprekend is. Dit beleid is op het Hembrugterrein al ingezet.
– Enkele bezoekers drongen er op aan in de ontwikkeling van het gebied respect te tonen voor de oude structuren (o.a. dijk, braak), voor cultuurhistorie, voor landschappelijke kwaliteiten, voor waardevolle bomen die nu het gebied kenmerken. Zo kan het Vijfhoekpark een verbindende rol spelen tussen bestaande stad en nieuwe ontwikkeling locatie en Poelenburg.
– Maar vooral benadrukte de zaal eensgezind dat de ontwikkelaars niet in oude concepten mochten blijven steken. Ingrepen die nu bedacht worden moeten honderd jaar mee gaan en vergen dus dat de toekomst nu bedacht moet worden.

Het eerste doel van Babel, informatie aan te dragen over de ontwikkeling van het plangebied, was gehaald; de bezoekers gingen geïnformeerd naar huis. De volgende stap wordt het organiseren van debat over de kansen en bedreigingen die de toenadering van de twee steden voor het maatschappelijk verkeer gaat betekenen.

Lees hier een artikel uit Het Parool van 5 januari 2018

Lees hier een artikel uit het Noord Hollands Dagblad van 15 februari 2018

Lees hier “Economisch-ruimtelijke verkenning Noordelijke ZaanIJ-oevers”