Dossiers
2017 Zaanse eigen(zinnig)heid in de metropool

De werktitel van ons jaarprogramma 2017 drukt uit, dat Babel in 2017 inzoomt op ontwerpopgaven in de Zaanstreek in het licht van de versnellende ontwikkeling van de metropoolregio Amsterdam. We trekken hierbij de lijn door van de programma’s die we in 2015 en 2016 uitvoerden, waarbij we inhaakten op de brede discussie over de ontwikkelstrategie van Zaanstad en op actuele projecten. Het onderscheidende karakter van architectuur en vormgeving vanuit een Zaanse traditie, geworteld in de industrie- en cultuurgeschiedenis van de streek, willen we verder uitdiepen, documenteren, en onderdeel laten zijn van het debat over ontwerpkwaliteit in nieuwe gebieds- en projectontwikkeling. De ‘vergroening’ het Zaanse straatbeeld maakt de tongen los; in de Zaanstreek en daarbuiten. Enerzijds is er de door Sjoerd Soeters consequent doorgevoerde beeldkwaliteit in het project Inverdan, de grote gebieds(her)ontwikkeling in Zaandam. Met groot succes in termen van publieke waardering, commercieel succes en toeristische aantrekkingskracht. Anderzijds lijkt een pseudo Zaanse trespagevel de panacee te worden voor de verkoopbaarheid van elk projectje op elke willekeurige locatie in de Zaanstreek. Deze spagaat leidt niet alleen tot debat in de vakwereld, maar ook onder de Zaanse bevolking. Debat over de vraag hoe inspiratie uit de lange traditie van Zaanse architectuur en ambacht kan worden verbonden met vernieuwende en innovatieve vormen van ontwerp, materiaalgebruik en duurzaamheid. Het spectaculaire ontwerp van MVRDV voor het nieuwe cultuurgebouw naast station Zaandam is zo’n voorbeeld van baanbrekende vernieuwing. Dit debat gaat over gebouwen, architectuur, materialen, over nieuwbouw en herbestemming, maar evengoed over de landschappelijke en stedenbouwkundige vormgeving. De focus op Zaanse ontwerpopgaven en ruimtelijke ontwikkelingen trekken we breed. We leggen de link met de grote woningbouwopgave in Zaanstad en in het bijzonder de herbestemmingslocaties die de gemeente Zaanstad door middel van een financieel fonds wil stimuleren met de verdere uitwerking van de MAAK.Zaanstad ontwikkelstrategie, met actuele projectinitiatieven. We zoeken naar de potentiële ruimtelijke kwaliteiten op de as Zaandam – Amsterdam Noord. En naast deze toekomstgerichte initiatieven richten we ons op documentatie en brede publieksinformatie over de eigenheid van Zaanse architectuur. Zaans eigenheid en eigenzinnigheid in de context van de Amsterdamse metropoolregio; ons jaarprogramma biedt veel inspiratie en aanknopingspunten voor nieuwe ideeën en samenwerking.