Bij architectuurplatform Babel zien ze steeds meer nieuwe gezichten. Dat is goed nieuws, vinden voorzitter Piet Keijzer en bestuurslid Leontine de Koning, tevens lid van de programmaraad. Babel zet dit programmajaar 50 jaar Zaanstad centraal. Het platform kijkt vooruit, terug in de tijd en vraagt samen met burgers: Hoe moet het worden?
Het platform kijkt verder dan architectuur alleen. Zoals naar de buitenruimte, de (woon)omgeving, groen, cultuur en duurzaamheid. „Ons centrale thema is architectuur, al is dat voor mij vaak ’de buitenkant’. Ik denk: als architect zet je niet een gebouw neer, je creëert een gemeenschap. Voor mij staat de mens centraal’’, zegt oud-wethouder Piet Keijzer. „Er is een klik met een gebouw of niet. Dat komt niet alleen door de architectonische vormen.’’ ,,Het gaat om het gevoel dat een gebouw opwekt. Het moet aantrekkelijk zijn om daar te wonen, te werken of te recreëren”, vult Leontine de Koning aan.
Hoe de omgeving bepalend is voor hoe mensen zich voelen en gedragen intrigeert beiden. Keijzer noemt een voorbeeld uit zijn eigen politieke carrière. „Ik was als wethouder politiek verantwoordelijk voor de gemeentereiniging. Het was daar in het gebouw een bende, zó smerig! En toch, blijkbaar geen mens die het wat kon schelen. We hebben de boel – onder protest – een week dichtgegooid en met een handjevol mensen het pand helemaal schoongemaakt. Een wereld van verschil met een week eerder. Bij terugkomst gedroegen de medewerkers zich meteen anders; betrokken, verantwoordelijk. „Heel zwart-wit: als je moet werken in een ’varkensstal’ dan gedraag je je ook als een ’varken’. De omgeving beïnvloedt in hoge mate je gedrag.”
Goud
Ook voor bestuurslid Leontine de Koning is het bekend terrein. Als planoloog was zij eerder werkzaam als hoofd van de afdeling ruimtelijke ordening & stadsontwikkeling bij de gemeente Zaanstad, maar koos voor een zelfstandig bestaan als zzp’er in management en leiderschap. Haar bedrijf heet Aurumlink; de link naar en met ’goud’.
Haar liefde en fascinatie voor stadsontwikkeling is nooit verdwenen. „Een woonwijk als Poelenburg (ver voor de tijd van De Koning, red.), zouden we nu – al veel langer eigenlijk – nooit meer zo bouwen en inrichten. Neem de oude garages langs de straat Poelenburg. Die zijn gesloopt en de aanblik heeft een open karakter gekregen door middel van een doorkijk naar de binnentuinen. Dat ziet er veel ’vriendelijker’ uit. Het effect op bewoners en passanten is ook anders. Daar ontmoeten zij elkaar. Dat boeit mij nog steeds.”
Thema’s bij Babel overstijgen daarom louter architectuur. Vooral duurzaamheid is belangrijker geworden. In dit kader is houtbouw een langjarig onderwerp voor Babel. In het verleden breed toegepast in de Zaanstreek, beleeft het een tweede jeugd. Mede omdat vanaf 2025 een vijfde van alle nieuwbouw uit hout moet zijn. ,,Hout neem CO2 op in plaats van dat het CO2 uitstoot. Het zorgt daarnaast – bewezen – voor een gezonder binnenklimaat dan stenen en beton. Ook bouwtechnisch zitten er voordelen aan in de vorm van ’anders ’ en sneller bouwen’’, vatten beiden samen.
Houten woontoren
Excursies en bijeenkomsten in de komende weken/maanden zijn gericht op hergebruik, duurzaamheid en houtbouw. Babel gaat 28 oktober met ROC-leerlingen bouw en andere geïnteresseerden in Amsterdam kijken bij verschillende duurzame hybride- en houtbouwprojecten, zoals de fabriek van Wikkelhouse en het 45 meter hoge woon-werkgebouw Stories in Amsterdam-Noord. In het programma zit zit ook een bezoek aan HAUT, een 73 meter hoge woontoren in het Amstelkwartier. Op IJburg bezoekt de groep de bouwplaats van het duurzame wooncomplex CPO Maathuis.
Babel bestaat volgend jaar zelf twintig jaar. Het platform heeft in de Zaanstreek en daarbuiten vaste grond onder de voeten gekregen. Behalve thema- en discussieavonden maakt Babel ook podcasts en heeft het een eigen YouTube-kanaal. ,,Dit zijn coronatijd gerelateerde manieren van communiceren, maar heel waardevol gebleken. Ontmoeting, elkaar zien, horen en spreken, staan voorop.’’
’Vrienden’
Met Babel als stichting gaat het goed. De club kent geen officieel lidmaatschap, dus ook geen contributie en in principe ook geen betaalde entree voor thema-avonden. Geen leden, wel een trouwe club ’Vrienden van Babel’. De noodzakelijke financiën komen uit sponsoring, donaties en legaten. Zoals de laatste van architect Jaap Schipper. Hij wordt vereeuwigd door een jaarlijkse lezing onder zijn naam.
Dit interview werd eerder gepubliceerd op Noordhollandsdagblad.nl. Tekst: Ronald Massaut. Foto: Wim Egas.
